Του Βάιου Χριστοφόρου
Σε ένα σιγίλιο του πατριάρχη Αντωνίου του Δ' το έτος 1393 αναφέρεται και το χωρίο μας στο οποίο είχε ιδιοκτησία το μοναστήρι τον Μεγάλων Πυλών (Δουκισίου). Συγκεκριμένα αναφέρετε "Μονύδριον του Αγίου Νικολάου εις το χωρίον της Μιντζιάνης, το δωρηθέν παρά Καλίστου ιερομόναχου μετά αμπελίου και χωραφίου". Έτσι λοιπόν έχουμε την πρώτη γραπτή αναφορά στο χωριό μας το οποίο μέχρι την εποχή της Τουρκοκρατίας ήταν χωρισμένο σε μικρές συνοικίες όπως της Πετρίτσας, της Αγίας Ελένης, της Κορομπριάς, της Λάκας του Μπέη και του Μαρμαρά! Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας με διαταγή του Αλη Πασα οι συνοικίες ερημώθηκαν και δημιουργήθηκε ένα ενιαίο κεφαλοχώρι στο κέντρο της περιοχής, για να είναι ποιο εύκολη η διοίκηση του καθώς και για να σταματήσουν τα συχνά φαινόμενα κλοπών που μάστιζαν τους κατοίκους!
Όσο αναφορά τον Ιερό ναό τον Αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες Ελλήνων και ξένων περιηγητών εντός του ναού των Αγίων Αποστόλων για τον οποίο δεν υπάρχει δύστυχος η ακριβής ημερομηνία ανέγερσης του, αλλά ανήκει σίγουρα στα βυζαντινά χρόνια υπήρχε μια πέτρινη επιγραφή που παρουσίαζε έναν ιππέα και στην οποία ήταν χαραγμένη η εξής φράση "Κοιντα Αφρόδεισιν τον εαυτής 'Ανδραν μνήμης χάριν ανέθηκεν. 'Ηρως χρηστέ, χαίρε". Δυστυχώς αυτήν η επιγραφή καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους! Επίσης η παράδοση μας λέει πως και ο ίδιος ο ναός καταστράφηκε από τους Τούρκους τρεις φορές από φωτιά το 1754 για πρώτη, το 1767 για δεύτερη και τρίτη φορά μεταγενέστερα! Στο άτεχνο τέμπλο του ναού υπήρχαν μεγάλες αξιόλογες εικόνες! Ενώ στο ιερό φαίνονται παλιές καπνισμένες τοιχογραφίες! Στο γυναικείο διακρίνονται ακόμη και σήμερα οι γρατζουνισμένες από τα ξίφη των Τούρκων τοιχογραφίες που εικονίζουν τον Χριστό, την Παναγία και σκηνές από το δικαστήριο της μέλλουσας ζωής! Τέλος στην βόρεια εξωτερική πλευρά υπάρχουν παλιές δυσδιάκριτες τοιχογραφίες με βυζαντινή γραφή!
Χρόνια πολλά στους απανταχού Αγναντεριώτες και σε όλο τον κόσμο με υγεία!
